تاثیر استعمال سیلیسیوم و پتاسیم در متعادلسازی اثرات شوری خاک کشت شده با سه رقم گندم
چکیده:
شوری خاک کاهش قابل ملاحظهی حاصل و کیفیت بار گندم را به دنبال دارد. در اسم که استعمال سیلیسیوم و پتاسیم میتواند این پیامدهای ناپسند را در گیاه مذکور تا حد اضافی تعدیل نماید. این پژوهش در قالب یک آزمایش گلخانهای و یک مطالعه آزمایشگاهی، با آماج بررسی ایز سطوح شوری بر مؤلفههای جوانهزنی و تأثیر کاربرد سیلیسیوم و پتاسیم بر ازدیاد تحمل به شوری در گندم در مرکز تحقیقات آب و خاک استان آذربایجانشرقی به سمت اجرا درآمد. مطالعهی آزمایشگاهی به غرض امعان آثار تنش شوری ناشی از کلریدسدیم بر مؤلفههای جوانهزنی، به صورت فاکتوریل در شکل طرح کاملاً تصادفی، با سه تکرار و دو فاکتور حاوی سه شمار گندم (اروم، الوند و میهن) و شوری (شاهد، 4، 8، 12 و 16 دسیزیمنس بر متر) و مطالعه گلخانهای نیز به سمت چهره فاکتوریل در قالب طرح کاملاً s با سه تکرار و سه فاکتور شامل شوری (شاهد، 4 و 12 دسیزیمنس بر متر)، سیلیسیوم (شاهد، 2 و 4 میلیگرم بر گرم خاک خشک) و پتاسیم (شاهد، 2، 4 و 6 میلیگرم بر گرم اقلیم خشک) اجرا شد. نتایج حاصل از مطالعهی آزمایشگاهی نشان داد که سطوح جوراجور شوری اثر معنیداری حرف سرعت و درصد جوانهزنی، طول ریشهچه، طول ساقهچه، وزن ریشهچه و وزن ساقهچه در پایان مرحلهی جوانهزنی داشتند. و تفاوت هایی آشکار ارقام از نظر همه صفات مورد مطالعه ملاحظه گردید. بالاترین میزان هر یک از صفات تا سرعت و درصد جوانهزنی، درازا ریشهچه، درازا ساقهچه، وزن ریشهچه و اندازه ساقهچه، متعلق به تیمار شاهد و کمترین آن متعلق به تیمار شوری 16 دسیزیمنس بر متر بود. با ازدیاد تنش شوری کلیۀ مؤلفههای جوانهزنی در تمام ارقام حنطه کاهش یافت ولی این روند کاهش در شمار اروم آهستهتر و در رقم زادبوم روند سریعتری داشت. نتایج آزمایش گلخانهای نیز آرم داد که افزایش شوری خاک منجر به کاهش معنیدار اندازه خشک بخش هوایی، عملکرد دانه، اندازه هزار دانه، طول سنبله، حاوی نسبی ماء برگ، مقدار کلروفیل، تعداد پنجه، سطح برگ، شاخص برداشت، تراکم پتاسیم، تراکم سیلیسیوم و نسبت پتاسیم به سدیم شد. از سوی دیگر مقدار پرولین و میزان سدیم در بخش آسمانی حنطه تحت تنش شوری افزایش یافت. استعمال همزمان سیلیسیوم و پتاسیم اثر معنیداری بر میزان پرولین، عملکرد دانه، وزن الف دانه، طول سنبله و میزان کلروفیل نداشت. مقایسه میانگین ها آرم داد، بهترین میزان مصرف سیلیسیوم و پتاسیم باب تعدیل اثرهای نامطلوب شوری در گندم 2 میلیگرم بر گرم خاک پژمرده است.