دوران اول
انواع مختلف روشهای بنا سازی باب ایران با رویکرد صنعتی کردن
ساختن و ساز
اشکال روشهای ساختن و ساز را می توان
به هفت دسته عمده زیر تقسیم بندی نمود:
این نوع بنا سازی از ابتدای تاریخ
بنا سازی بشر آغاز و تا دور حاضر نیز ادامه دارد و هنوز در روستاهای کشور و در
حاشیه شهرها نیز به نوعی به این گونه ساخت و سازها پرداخته می شود در این روش،
قسمتهای باربر از خشت و تراب و یا چوب و گل و یا گل و سنگ و یا گل و گچ و سنگ و یا
آجر خام و آجر ساخته میشود و پوشش آنها از طاق خشتی و یا تیر چوبی و الیاف گیاهی
اسم می شود. نیروی انسانی به کار گرفته شده در این ساختمانها بعضاً غیر آزموده و
یا نیمه ماهر بوده و از مصالح سنتی باب دسترس محلی استفاده می شود.
ساختمان سازی با این گونه روشها حداقل
مقاومت را در برابر حوادث طبیعی (زلزله، سیل، طوفان و …) داراست و می توان
تنها بعنوان یک اقامتگاه موقت از آن ذکر نمود.
در این روش، عملیات ساختمانی با
استفاده از وسایل ابتدائی توسط افراد متخصص و نیمه آزموده و غیرماهر انجام می شود.
ساختمان های حرف دیوار آجری باربر در این تقسیم بندی منظور می شوند. برخی از حرفه
های دست اندرکار حرف این شیوه عبارتند از: کارگر ساده، بنا، گچ کار، نقاش، آهنگر،
لوله کش، سیم کش، عایق کار، کاشی کار، آسفالت کار، شیشه بر و…
سرعت اجرای کار ساختمان با این روش بطور
متوسط در ایران 14 تا 18 ساعت برای هر مترمربع زیر بناگر می باشد.
در حال اسم در اکثر مناطق غیر شهر و
بعضی مناطق شهری یا اکناف شهرهای بزرگ و یا برخی ساختمانهای خاص (مدارس و مساجد در
روستاهاو…)
از این گونه، آیین ساخت و ساز استفاده می شود. ماهرترین استادکاران بنایی و نازک
کاران و نجاران سنتی در بین این سنخ سازندگان یافت می شوند.
حداکثر طبقات مجاز با این روش ساختن 4
طبقه و ارتفاع مجاز 12 واحد طول تجویز میشود. به دلیل تحمل بار قائم بنا توسط
دیوارهای باربر حرف درشتی دیوارهای طبقه زیرین افزوده می شود که یکی از عوامل
بازدارنده در افزایش بیشتر طبقات و یا ارتفاع می باشد. با ایجاد تمهیداتی نظیر
شناژهای افقی وقائم بتنی، می توان از صدمات زلزله کاست.
این روش که بنا سازی پیشرفته یا
تندرستی یافته نیز نامیده می شود، عبارت از: اجرای کار توسط افراد و متخصصان ذکر شده
باب آیین قبلی که از ماشین آلات و تجهیزات ساختمانی مکانیکی به منظور اضافه نمودن
سرعت و جرم کار استعمال مینمایند.
ساختمانهای با اسکلت فلزی و یا اسکلت
بتنی باب این تقسیم بندی منظور میشوند، برخی از اثاث و تجهیزات مورد استفاده در
اینگونه ساخت و سازها عبارتند از:
انواع جرثقیلهای استوار و متحرک،
بالابرهای برقی، داربستهای فلزی، دستگاههای تهیه کننده بتن (ثابت و متحرک) و
دستگاههای سیمان پاش و رنگ پاش، ماشین های جوش و… .
سرعت
اجرای کار ساختمان در این روش 20 حرف 48 گاهنما برای هر متر مربع زیربنا بطور
متوسط می باشد.
یعنی سرعت اجرای عملیات ساختمانی را
می توان با استفاده از تجهیزات مکانیکی و برقی تا حدود زیادی افزایش داد. به دلیل
استفاده از اسکت بتنی و فلزی، تعداد اشکوبهها و ارتفاع کل ساختمان را بیش از 50 طبقه
و 150 تر نیز می توان پیش بینی کرد. سرمایه گذاری اولیه برای بکار فراز کردن این روش،
در رابطه با حجم عملیات ساختمانی و خرید یا اجاره تجهیزات برازنده توجه می باشد. توقف
کار به دلیل مسائل کارگری و یا مشکلات مالی از نکات منفی می باشد و باعث زیانبار
شدن برنامه میشود.
در حال حاضر، اکثر ساختن و سازها در
مناطق شهری از این آیین بهره می گیرند و حرف معتبر شدن کارگران و متخصصان در رشته
های مربوطه و ابداع وسایل و تجهیزات جدید و بکارگیری فن آوریهای نوین، این گونه
ساختمانهای مسکونی و یا عمومی در مدت دوران کمتنر و با صرفه و ایمنی بیشتر ساخته می
شوند.
باب این روش از قطعات آماده شده از
قبیل بلوکها، تیرچه ها، پانلهای پیش ساخته، تیرها و ستونهای فلزی و بتنی، شبکه های
فلزی، قطعات گچی و بتنی و… استفاده میشود. و اکثر عملیات با استفاده از تجهیزات و لوازم
کارگاهی بطور مکانیکی انجام می شود.
انواع کفراژهای یکپارچه فلزی از قبیل
کفراژهای صفحه ای، تونلی، سر و کفراژهای مدوله و کفراژهای ساخته شده از مواد
سبک و همچنین کفراژهای پلاستیکی و بازشو و سر ها نیز در این آیین جهت بتن ریزی
سریع ساختمانها در چهار دوران سال مورد استفاده قرار میگیرند.
اندازه تخصصها و افراد کارگر باب این
آیین از تماشا کمیت کمتر از روش های قبل است، ولی از نظر کیفیت باید از افراد متخصص
در سطح بالای مهارت و دقت فنی استفاده شود.
تعجیل اجرای کار باب این روش بین 9 تا
14 ساعت برای هر متر چهارگوش می باشد. با برنامهریزی مناسب و بکارگیری فناوری های
مناسب، این آیین می تواند حرف پیشسازیهای سنگین نیز رقابت نماید. باب حالی که تعداد
کارگران ماهر و نیمه ماهر ثانیه در مقایسه بیشتر بوده ولی سرمایه گذاری اولیه کمتر از
آیین های پیش ساخته میباشد.
در صورتی که بیش از 50 درصد عملیات
ساختمانی در کارخانه ساخته شود به سیستم ساختمانی صنعتی اطلاق می شود.
استعمال از روشهای پیش اسم سنگین در
مورد ساختمانهای پیش از یک طبقه مفهوم دارد و در آن کلیات قطعات ساختمان از قبیل
دیوارها، نماها، بام ها و پلکانها و غیره در کارخانه بتنی، پیش ساخته می شود و
میانجیگری ماشین های سنگین به کل کارگاه ها حمل و برپایی می گردند.
حمل قطعاتی که دارای وزنی تا 12 بدن می
باشند توسط تریلی و برپایی آنها به سمت جرثقیل های سنگین ثابت و یا متحرک نیاز دارد.
به دلیل سنگینی اندازه قطعات، فاصله حمل
حرف 60 کیلومتر از محل کارخانه، صرفه اقتصادی دارد و جانب بیشتر از آن می بایست
توجیه اقتصادی بایست آنرا آلامد نظر قرار داد.
هزینه احداث کارخانه و یا به نوعی
سرمایه گذاری اولیه در سیستم پیش ساخته سنگین اسم بوده و مستلزم برای مکانی و
اقتصادی دقیقی می باشد. به سمت تجربه استوار شده است که برای احداث کارخانجات پیش ساخته
سنگین، کمینه یک یا تاخت پروژه مسکونی با حدود هزار واحد و یا هر پروژه دیگر با
اندازه زیربنای حدود 100000 مترمربع در شعاع عملکردی 60 کیلومتر مناسبت نیاز است.
کارخانه قطعات بتنی تهران، وابسته به
سازمان ملی زمین و مسکن که از سیستم آلمانی کستینگ استفاده می نماید در اشکوبه بندی
سیستم پیش ساخته سنگین قرار دارد.
باب این سیستم وزن قطعات حداکثر 5 تن
می باشد. اسکلت ساختمان فلزی و یا بتنی است. بام و دیوارهای خاری از قطعات بتنی و
جدا کننده های داخلی از صفحات گچی مسلح شده و یا چوبی باب نظر گرفته می شوند.
وزن قطعات ظاهر و ابعاد آن بصورتی در
تماشا گرفته می شود که اسم بردن و نصب آنها با جرثقیلهای سبک امکان پذیر باشد.
با توجه به اسکلت فلزی و یا بتنی
بارکش که می تواند بصورت پیش اسم و در کارخانه انجام پذیرد محدودیتی از نظر
ارتفاع اشکوبهها بود ندارد. منظور صیرورت ابعاد ستونهای بتون آرمه در اشکوبهها پائین از
عوامل تعیین کننده ارتفاع این سنخ اسکلت ها است و در ساختمانهای بالاتر از 50
اشکوبه قابل بررسی می باشد در اتصال قطعات پیش ساخته نما باید دقت بسیار زیاد نمود
زیرا، در زلزله ارمنستان اکثر قطعات پیش اسم از نما جدا شده و مشکلات زیادی ببار
آورد.
این امت پیش سازیها بیشتر باب مورد
ساختمانهای یک طبقه و یا جهت نماسازیهای ساختمانهای بلند مرتبه با اسکلت فلزی و
یا بتنی بکار افسرده می شوند. جهت ساخت مدرسهها و خانه های بهداشت روستایی، استراحت
گاههای خارج از شهر و یا سرا های متحرک (Mobile Homes) می توان از این
آیین استفاده نمود.
اسکلت باربر بنا و سقف و دیوارهای
خارجی و داخلی از یک ماده و یا ترکیبی از مادهها و فلزات سبک نظیر آلومینیوم، چوب،
فایبرگلاس، ورقهای فلزی فرم داده شده، فیبر، فرآورد های پتروشیمی، بتن متخلخل، بتن
سبک و…
اسم شده اند.
از تماشا وزنی پیش اسم های سبک بصورت
قطعه و یا ترکیب یکپارچه کمتر از دوتن باب نظر افسرده می شوند. بطوریکه آبستنی و نقل
آنها حرف بالابرهای برقی و یا مکانیکی و جرثقیل های سیار کوچک امکان پذیر است.
برای امکان موقت و اضطراری و سرا های
کچی و دارس و درمانگاهها نیمه موقت و استواری پرسنل کارگاههای ساختمانی می توان از
این آیین بخوبی استفاده کرد. باب جریان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بکارگیری این نوع
روش، موقعیتهای مناسبی را در بهره جویی دوران و سرعت پوشش مکانی بوجود آورد.
باب صورتی که باب اجرای ساختمان با این
روش و بکارگیری جزئیات اجرایی درخور دقت شود، بعد از برپایی در یک مکان و پایان
عملکرد کاربری آن، می توان ساختمان را با کمینه ضایعات بازکرده و قطعات آنرا بصورت
مجزا به محل دیگری برای نصب و استعمال مجدد حمل کرد.
صنایع پیش اسم سبک به سمت روش پانلهای
ساندویی یا (3D Panel) که از آخرین پدیده های صنعت ساختمانی بشمار می رود، از جمله دست
آوردهایی است که همزمان با افزایش نیاز به مسکن، سرعت فوق العاده در اجرای برنامه
های ساختن و ارغنون بوجود آورده است. با بررسی های مقدماتی که از سال 1372 آغاز گردید،
صنعت پیش ساخته سبک در ایران و جهان مناسبت مطالعه رسم گرفت و متعاقب آن ایده
استفاده از تکنیک پیش ساخته سبک شکل گرفت که مزایای عمده ثانیه سبکی وزن ساختمان،
سرعت، مقاومت و کیفیت بود.
پی آمد مطالعات اجرا شده مقدماتی،
بررسی منابع برای کسب دانش فنی و انتقال تکنولوژی بود. حرف ارزیابی تکنولوژی موجود
در کشورهای اروپایی و استعلام بهای خرید کارخانه و جابجایی تکنولوژی، گرایش به ساخت
اندرون بوجود آمد که نتیجه آن صرفه جویی قابل توجهی باب هزینه های راه اندازی کارخانه
و عدم وابستگی به سمت کشورهای صنعتی بود. سیستم ساختمانی پیش اسم با پانل های
ساندویچی حرف تاخت لایه شبکه های مش در طرفین و لایه مبانی عایق از فوم پلی استایران
یکی از اختراعات جدید و پیشرفته ای است که در بسیاری از کشورهای پیشرفته، برای
احداث ساختمانهای ویلایی و بلند مرتبه رخیص قیمت مناسبت توجه و استقبال فراوانی
قرار گرفته است.
ساندویچ پانل به تناسب نیاز باب اندازه
های مختلف تولید شده و کاربردهای گوناگونی در دیوارهای بارکش جدا کننده، کف یا سقف
و دیوار خارجی دارند.
باب هنگام احداث بنا، ابتدا کف سازی
شده و شالوده حرف میل گرد انتظار آماده میشود آنگاه پانلهای ساندویچی در امتداد
شالوده داخل آرماتورهای آرزو قرار افسرده و به یکدیگر بسته می شوند.
پانل های سقف نیز کاملاً تراز شده و
با مفقول های تقویت روی دیوارها نصب میگردند.
پس از نصب تاسیسات و برش کلیه بازشوها
شامل درها و پنجره ها، بتن پاشی سطحها داخل و خارج انجام (البته ساندویچ پانلهائی که حرف دو ورقه
گالوانیزه ساده و یا رنگی پوشش داده شده باشند دیگر هیچ نیازی به انجام نمای خارجی
و داخلی ندارند و خود استحکام و زیبایی لازم را دارند) و در نهایت عملیات تکمیلی
روی سطوح انجام می شود.
باب ساختار کلی تکنیک پیش ساخته سبک، سه
رکن اصلی وجود دارد:
مهمترین رکن این تکنیک استطاعت تولید
قطعات پیش ساخته است به سمت نحوی که وابستگی به کشورهای خارجی نداشته باشیم و هم اکنون
ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز کارخانه اعم از (ماشین های تمام اتوماتیک تولید
مش، تولید پانل و بلوکهای پلی استایرن) با استعداد موجود اسم شده و قابل بهرهبرداری
می باشد.
اجرای طرحهای ساختمانی به نوبت خود از
شرعیات فنی و اجرایی، طراحی و استانداردهای خاصی تبعیت می نماید روش اجرا، تجهیزات،
مدیریت و برنامه های آماده سازی و تجهیز کارگاه با تدقیق به سمت تفاوت آن با روش های
سنتی موجود تجربه شده است و تا کنون پروژه های انبوه سازی متعددی در مناطق مختلف
کشور اجرا گردیده است.
فعالیتهای این بهر در زمینه های تدوین
دانش فنی و استانداردسازی، توسعه، بهینهسازی و طراحی است و تولید پانلهای
ساندویچی و اجرای ساختمانهای پیش اسم سبک برپایه اصول طراحی ساختمان و عملکرد
سازه ها اجرا می شود و الزاماً تدوین آئین نامه ها و ضوابط عامل ای و
استانداردسازی ثانیه از ارکان مهم این تکنیک به شمار می رود.
- کاهش زمان ایجاد
- کاهش قیمت تمام شده
- کاهش اندازه عمومی بنا
- برخه برداری بهینه از فضا
- افزایش سرعت باب تجهیز کارگاه (در
حجم انبوه سازی)
- کاهش مصرف صلاحدید و جلوگیری از دو
ریز مصالح و منابع ملی
- تقلیل حجم پی ها
- اقتصادی بودن آبستنی و نقل
- مقاومت بهتر باب مقابل زلزله
(اتصالات فیکس و نیز پیوستگی سازه)
- عایق وجود داشتن در برابر حرارت و برودت
- دوام باب مقابل آذر سوزی
- تساهل پذیر بودن معماری ساختمان
- مقاومت و نفوذناپذیری ساختمان در
مقابل حشرات، قارچها و عوامل طبیعی و…
- کنترل کیفیت متمرکز در کارخانه (به
چرخه از مشکلات اجرایی، منطقهای، اقلیمی)
- امکان بازکردن اجزای مختلف ساختمان
و حمل و شیرینی و برپایی آن در محل مورد نیاز دیگر و استفاده مجدد (البته بیشتر در مورد
ساختمانهای یک طبقه که قابلیت و زیبایی خود را حفظ کرده باشند).
نیاز روز اضافه به مسکن، مدرسه و … بدون شک روش های
سریع، آسان و ارزان مسکن را احتیاج می نماید. ابداع روشهای این چنین در تولید انبوه
مسکن به استعدادهای فنی و مهندسی کارا نیاز دارد و بکارگیری این استعدادها می
بایست با ملاحظات اقتصادی با باشد.
بررسی های انجام شده باب زمینه های
تقاضای بازار، استطاعت فنی و حرفه اقتصادی که از آن است که تکنیک پیش ساخته سبک در
تمامی ابعاد برازنده توجیه است و طراحی و اجرای موفق ثانیه می تواند پاسخگوی نیازهای
اجتماع باشد.
فصل دوم
«تکنولوژی صنایع پیش ساخته در صنعت ساختمان»
افزایش روز اضافه جمعیت و تقاضای شدید
برای شرایط بهتر اقتصادی و زندگی آرام تر در محیطی امان و سالم، به راه حل های
اقتصادی ویژه ای در زمینه تکنیک بنا نیاز دارد، در این زمینه طرح جامعی که ضمن
اقتصادی بودن و زمان کوتاه ساخت، از کیفیت برتر و ایمنی بالائی برخوردار باشد مورد
استقبال ید اندرکاران، صاحبنظران، کارفرمایان و مصرف کنندگان قرار خواهد گرفت
استفاده از صنایع پیش ساخته به کوه طور اعم و بتن پیش ساخته به سمت طور اخص می تواند پاسخ
مثبتی در جهت تامین نیازهای انسان امروزی در این زمینه باشد.
حرف تدقیق به خاصیت شکل پذیری بتن،
قطعات پیش اسم را می استطاعت در قالب های متنوع جای داد. طراحی مناسب این قالبها می
تواند پاسخگوی نیازهای عامل های از یک سو و نیازهای معماری از سوی دیگر باشد. در
نتیجه می توان المان های سازهای استوار و با دوام و در عین حال شکیل و زیبا را
همزمان در یک پاره بتنی پیش ساخته طراحی و به سادگی اجرا نمود.
کنترل دقیق کیفیت بتن در قطعات پیش
ساخته (به سبب تولید انبوه آن در خط تولید کارخانه) موجب افزایش ضریب اطمینان و در
نتیجه کاهش هزینه های طراحی و ساخت می شود.
امروزه پیش ساختهسازی یکی از روشهای
مرسوم در تکنیک ساخت وساز میباشد. حرف بهره گیری از تکنولوژی روز، سیر صعودی
استفاده از قطعات پیش ساخته در قضا ساخت و ساز با شتاب چشمگیری امتداد دارد. در
دوران کنونی، اشکال مختلفی از قطعات پیش ساخته در بسیاری از بناها، مورد استفاده
قرار می گیرند. این صنعت بخصوص باب هنگام وقوع حوادث غیر مترقبه و پدیده های ناگوار
طبیعی، ارزش بیش از پیش خویش را آشکار می سازد. عامل های امروزی حاوی ساختمانهای
مسکونی و اداری، اسکلت فلزی برجها، عامل های فضایی، استادیوم های ورزش، تالار های
صنعتی، قطعات پلها و تونلها نماهای ساختمانی، قطعات غیر بارکش داخلی ساختمان، شبکه
های آبرسانی و فاضلاب، خطوط انتقال نیرو، فرودگاهها پارکینگ های چند طبقه،
دیوارهای حائل و صدها الگو دیگر، مظاهری از این صنعت پیشرفته باب جهان می باشند.
همزمان حرف روند رو به سمت رشد استفاده از
فولاد و بتن در عامل های پیش ساخته بکارگیری مصالح جدید با ویژگیها کیفی مطلوب به
کاهش هزینه، کاهش دوران ساخت، سهولت اجرا و تنوع سیستم عامل ای منجر گردیده و همراه
با معماری زیبا و مطلوب صنعت ساختمان را با شکوفایی مناسبی برابر نموده و به عصر
تحولات طلایی در این زمینه نزدیک می کند.