- بررسی و تحلیل
کلی مسائل ویژه بحرانی زیست محیطی
- معرفی نحوه جمع
آوری فاضلاب باب بخشهای مختلف منطقه، نارسایی و پیامدهای نامطلوب آن
میزان فاضلاب صنعتی یا پساب ایجاد شده
از تولیدات صنعتی در منطقه برازنده توجه نبوده و نسبت به کل فاضلابهای تولیدی نقش
چندانی ایفا نمیکند گزارش"
شناخت واحدهای صنعتی آبادی تهران –
واحد زمان ( 1375 تعداد واحدهای صنعتی استوار در منطقه دو را 36 واحد یعنی 26/1 درصد کل
واحدهای صنعتی مناطق بیستگانه شهر تهران عنوان کرده است . و تماشا به سمت اینکه طی
سالهای اخیر تعدادی از این واحدها نیز به سمت خارج از شهر تهران جابجایی یافتهاند، از
تعداد و نقش آنها کاسته شده است.
- روشهای دفع فاضلاب
مجموعه کامل اشکال شیوه های اخراج فاضلاب شامل:
چاههای جذبی، جوی خیابانها، مسیلها، قنوات، سپتیک تانکها، شبکه گردآوری فاضلاب، در
منطقه دو مورد استفاده قرار میگیرد.
چاههای جذبی و جوی خیابانها و کانابها مثل
خیابان زنجان اصلی ترین جرم فاضلاب منطقه شامل فاظلاب خانگی و آبهای سطحی را جمع
آوری و هدایت میکنند.
مسیلهای طبیعی و انسان ساخت موجود نیز در
کنار قنوات قدیمی کار جمع آوری و هدایت بهر دیگری از فاضلاب را در منطقه بعهده
دارند که شامل مسیل فرحزاد، مسیل کوی مطهری (به محاذات آزادراه شیخ فضل الله نوری)،
درکه و سیل برگردان غرب که مجموعه فاضلاب جاری باب این مسیلها تا رودخانه کن هدایت
میشوند.
جابجایی آبهای سطحی ناشی از بارندگی از وظایف
اصلی مسیلهای بالا بوده باب حالیکه کار هدایت قسمتهایی از فاضلابهای شهری در مناطقی
که دفع فاضلاب دستخوش مشکل میگردد نیز بصورت غیر مجاز به سمت عهده این مسیلها قرار
افسرده است.
سپتیک تانکها و تصفیه سرا های کوچک در تعداد
زیادی از ساختمانهای بلند مرتبه، مجتمعهای مسکونی و شهرک هایی که در منطقه دو
احداث گردیده، کار گرد آوری و اخراج فاضلاب را بعهده دارند.
البته در برخی از این شرکتها از چاههای جذبی
و یا سایر شیوه های اخراج فاضلاب نیز استفاده میشود.
شهرک فرهنگیان از یکصد چاه جذبی جانب فاضلاب
استعمال میکند.
شهرک پاس علیرغم داشتن تصفیه سرا فاضلاب، به
دلیل از کار افتادن و خرابی سیستم، عملاً فاضلاب خویش را به مسیل موجود در غرب
بزرگراه شیخ بینش آفریدگار (مسیل کوی مطهری) هدایت میکند.
بخشی از فاضلاب شهرک قدس به علت شکستگی حاصله
در لوله گذاریهای زیرزمینی، پیش از رسیده به تصفیه سرا شهرک قدس، در شمال بزرگراه
همت به مسیل کوی مطهری وارد میگردد.
مجتمع های آتی ساز و خطه 1و2و3 ساخته شده
در اراضی تختخواب رودخانه درکه، علیرغم داشتن تصفیه خانه و سپتیک تانک با عملکرد ناقص
آنها، حرف مشکل اخراج فاضلاب مواجه میباشد . به گفته کارشناس دائره آب و فاضلاب،
شهرداری بخشی از آب بازده از فاضلابهای نیمه تصفیه شده آنرا جانب آبیاری فضای سبز
مناسبت استعمال قرار میدهد.
در نواحی خو بزرگراه اوین از غربی ترین
مناطق حرف شرقی ترین آن، شهرکهای متعددی ساخته شده است که روشهای دفع فاضلاب آنها
چاههای جذبی یا سپتیک تانکها هستند. هیچکدام از این روشها نتوانسته اند پاسخگوی
نیاز اهالی باشند. مثلاُ شهرک تامین اجتماعی بالفعل فاضلاب خویش را به دره حسنک در
شمال تنگ فرحزاد وارد میکند. و یا نشتی فاضلاب شهرک مخابرات باب اراضی پایین دست
به سمت سطح زمین راه پیدا کرده و محیط اطراف دکان شهروند را نمناک کرده است.
کوی فراز، کیهان، پلیس نیز از شهرکهایی هستند
که مسائل مشابه شهرکهای یاد شده دارند فاضلاب اسارتگاه اوین نیز با وجود آماده بودن به
سپتیک تانک وارد رود درکه میشود.
شبکه گرد آوری فاضلاب در کوی عون و شهرآرا
وشهرک قدس به عنوان مدرن ترین سیستم اخراج فاضلاب از زمان تاسیس شهرکهای سابقالذکر احداث
گردیده و مورد بهره برداری قرار دارد.
- جمعیت فعلی تحت
تنپوش شبکه خاک آوری فاضلاب در منطقه:
جمعیت منطقه بر اساس بر آورد واحد زمان ( 1380 بالغ
بر 542000 آدم تعیین گردیده است. حرف توجه به سمت جمعیت تحت پوشش شبکه گردآوری فاضلاب
شهرک قدس، کوی نصر و آبادی آرا که جمعاً بالغ حرف 125000 نفر است، 23 ر صد اهالی
منطقه از روش دفع فاضلاب به کمک شبکه گرد آوری و 77 درصد باقیمانده بطور عمده از
روشهای سنتی یعنی چاههای جذبی و روشهای جذبی کنترل شده یعنی سپتیک تانکها و حمل
فاضلاب استفاده مینمایند.
بدلیل عدم انطباق منطقهها شهرداری و شرکت ماء و
فاضلاب، احصا دقیقی از مصرف آب مشترکین در منطقه تاخت بدست نمیآید. ولی با توجه به
برآورد جمعیت در سال 80 که جمعیت را حدود 542000 نفر میداند و با اعمال میانگین
سرانه مصرف ماء در شهر تهران که روزمره 323 لیتر اعلام شده است . فاضلاب تولید شده
در بخش روزانه حدود 140000 منر مکعب تخمین زده میشود. این میزان شامل پساب های
خانگی، اداری، خدماتی، کارگاهی میباشد و فاضلابهای سطحی و آبیاری فضاهای سبز را
در بر نمیگیرد.
حرف برابر استاندارهای بین المللی شهری که دارای
شبکه جمع آوری . انتقال و تصفیه فاضلاب نیست در تعریف «شهر سالم» نمیگنجد و تهران
چنین است.
باب منطقه تاخت نیز بدون در نظر گرفتن پسابهای
ناشی از آبیاری فضاهای سبز و آبهای سطحی در هر ثانیه حدود 1600 لیتر فاضلاب تولید
میشود که رقمی کمتر از 200 لیتر ثانیه در تصفیه خانه شهرک غرب مورد تصفیه رسم گرفته
و بقیه بدون هر استفاده ای اخراج میگردد. « اگر طرح تصفیه سرا های تهران بطور کامل
اجرا شود 25000 لیتر در ثانیه پساب بهداشتی فاضلاب که هم اکنون هدر میرود در جنوب
تهران شبر میآید که برای مصارف کشاورزی
بالا العاده موثر و مفید است . (25000 لیتر باب ثانیه برای 5/10 میلیون جمعیت) ضمن
آنکه از تخریب فاجعه پاس محیط زیست نیز جلوگیری میکند و این برابر با ساخت دو سد
در قبله تهران است. ( به شیرینی از شرکت فاضلاب تهران).
تمامی شیوه های حاضر دفع فاضلاب باب منطقه
منجربه ایجاد آلودگیهای وسیع و گسترده زیست محیطی میشود که در زیر به مختصری از
هر یک اشاره خواهد شد.
1-
سیستم چاههای جذبی و
سپتیک تانکها
حدود 80 در صد از فاضلابهای خانگی تولید شده
باب منطقه به وسیله چاههای جذبی و سپتیک تانکها اخراج میشوند و با توجه به عملکرد
بسیار ناقص سپتیک ها و حتی برخی از تصفیه خانه های بسته و کوچک باب منطقه باید گفت
بهر عمده فاضلاب به سمت لایه های داخلی زمین هدایت میگردند که پیامدهای زیر را در پی
دارد.
با استمرار تخلیه فاضلابهای شهری و صنعتی به
این منابع غلظت مواد و عناصری
چون ازت، دتر ارم ها (پاک کننده ها) فلزات
سنگین نظیر مس، سرب، روی، کادمیوم، ارسینک باب آن چهره به افزایش است. غلظت این مواد
مصرف آبهای زیرزمینی را جهت شرب محدود نموده است. کاهش قدرت خود پالایی رسوبات
آبرفتی بیابان تهران ، زوال رعایت حرائم ضروری بین کف چاههای جذبی تا سطح آزاد آبهای
زیرزمینی ، ورود مستقیم فاضلاب به قنوات دایر بعنوان راه حلی جانب اخراج معضل فاضلابهای
خانگی که میانجیگری چاه کن های محلی صورت میگیرد و یا ساخت و ساز در حریم قنوات باعث میشوند
آبهای زیرزمینی و قنوات بوسیله فاضلابها بشدت آلوده شدند. خطر ریزش ساختمانهایی که
حریم را رعایت نکرده اند و ریزش دیواره های قنوات از پیامدهای ثانوی چنین مشکلی میباشد.
بالا آمدن سطح آبهای زیرزمینی
دخول روزمره 2000000 متر مکعب فاضلاب به داخل
زمین باب تهران باعث اسم آمدن آبهای زیرزمینی شده و نظم طبیعی لایه های خاک را بهم
ریخته و انگیزه لغزنده صیرورت لایها های زیرزمین خاک میگردد . از طرفی در این شرایط
قنوات نقش زهکش را برای فاضلابها ایفا مینمایند و این خود یکی از دلایل آلودگی
قنوات میباشد.
در بخشهای خو منطقه که ساختار زمین سنگی
است بدلیل دلربا نبودن خاک، فاضلابها به سمت سطح زمین راه یافته، پس از آلوده کردن
اراضی پایین ید به سمت همراه جریان آبهای سطحی وارد جویها، نهرها، کانالها شده و
نهایتاً همراه با آب رودخانه های فرحزاد و درکه و آبهای سطحی دیگر به مسیل برگردان
غرب وارد شده و به دوست نهر فیروزآباد خویش را به اراضی کشاورزی جنوب تهران میرسانند.
اما در خصوص سپتیک تانکها و نشت فاضلاب از
آنها به داخل زمین و یا مسیلها و رودخانه های فرحزاد و درکه و همچنین تخلیه غیر
استعاره آنها در جویها و نهرها و در فضاهای باز شهری باید گفت که شدت این آلوده سازی
بسیار گسترده میباشد.