تز کارشناسی ارشد
رشته مدرسی معارف اسلامی
گرایش آشنایی حرف منبعها اسلامی
این رساله کنکاشی تطبیقی پیرامون نفس و مسائل ثانیه از منظر ابنسینا و ملاصدراست؛ تاخت تن از فیلسوفان بزرگ اسلامی که در فلسفه صاحب نظر بوده و علاقهمندی بسیاری انتساب به سوژه نفس در آثار خویش نشان دادهاند.
از آنجایی که حجم برازنده توجهی از آثار مختلف ایندو حکیم به نفس اختصاص دارد، ما از ابنسینا تذکره شفاء و از ملاصدرا تذکره اسفار را انتخاب کرده و نظرات آنها در ایندو کتاب مناسبت بررسی قرار میدهیم. باب آغاز نظرات ابنسینا در شفاء پیرامون نفس بیان شده است؛ سپس مهمترین نظریههای ملاصدرا در اسفار در مورد نفس بیان میگردد و در بخش آخری جزوه ضمن معرفی اجمالی نظرات هر دو فیلسوف، مشکلات و نقاط قوت و ضعف نظریههای آنها مورد بحث، تشبیه و تحلیل قرار گرفته است.
مسائلی چون تجرّد نفس، رابطه نفس با بدن، حدوث نفس، آخرت خود و کیفیّت بدن اخروی از چالش برانگیزترین مباحثی است که محل تضارب آرای ایندو فیلسوف واقع شده است. ابنسینا باب بحث تجرّد نفس، فقط خود ناطقه را مجرّد میداند و بر بقاء آن بلد اقامه کرده است؛ حدوث نفس را روحانی دانسته و رابطه خود با پیکر را رابطهای شوقی و اشتغالی قرار میدهد. او معاد روحانی را با براهین عقلی قابل تایید میداند، اما از اثبات معاد جسمانی ابراز عجز نموده و در نتیجه ثانیه را تنها از طریق دلایل نقلی قابل پذیرش میداند.
باب مقابل ملاصدرا باب بحث تجرّد نفس قائل به تجرّد تام عقلی است، اضافه بر نفس ناطقه انسانی، نفس جانوری ایضاً مجرّد میداند؛ حدوث نفس انسانی را ثابت میکند، اما برخلاف نظر ابنسینا حدوث آن را جسمانی دانسته و رابطه نفس حرف بدن را فطری و اسم و ذاتی میداند. او معاد را بازهم روحانی و بازهم جسمانی دانسته است و برخلاف نظر ابنسینا بر اثبات معاد جسمانی اقامه برهان نموده است.
2-8-2تفاوت های عالم مانند صعودی و نزولی
2-8-3شباهت عالم مانند نزولی و صعودی
2-12اصطلاح خیال در فلسفه ی اسلامی
3-1-1نور و ظلمت در الهیات سهروردی
3-1-3معانی و کاربرد پرتو و ظلمت در فلسفهی سهروردی
3-1«عوالم هستی الا مراتب عالم برابر سهروردی»
3-3-2-انوار مدبره یا اسفهبدیه :
3-3-3 صورمعلقه(مثل معلقه) یا (عالم اشباح)
3-5-5- اثبات عالم مثال از طریق اسم و احلام
3-5-8«مخالفان و منکران آفاق مثال»
3-6-1«اهمیت عالم مثال از تماشا هستی شناسی»
3-6-2«اهمیت عالم مثال از جنبهی آگاهی شناسی»
3-6-3«اهمیت عالم مثال از نظر دین شناسی»
3-7«کارکردهای عالم مثال باب فلسفهی سهروردی»
3-7-1- معجزات انبیاء و جادو افسون
3-7-2. تاویل رویای صادقانه و وحی
3-7-4-. نحوهی وجود، جن ، شیاطین و فرشتهها
3-8-4((نمود عالم مثال باب داستان های تمثیلی سهروردی))
3-8-5((آثار انکار عالم مثال در انسان معاصر))
3-9-2«تفاوت صور معلقه و مثل نوریه در آرای سهروردی»
3-9-3-«تفاوت صور محسوسه و بوق خیالیه»
4-2عوالم هستی از دیدگاه ملاصدرا
4-3-1-اثبات عالم مثال از نظرملا صدرا
4-4ارتباط انسان حرف عالمها وجود
4-9قوه ی خیال از تماشا ملاصدرا
4-9-1ادله ی تجرد توانمندی ی خیال
4 -9-2دلیل ابن سینا برمادی بودن قوه ی توهم
4-11عالم اسم ومثال از نظر ملا صدرا
4-12-قوس صعود و نزول در نظر ملاصدرا
5-1دیدگاه های جوراجور درمورداختلاف ملاصدرا وسهروردی در مسئله ی خیال منفصل
5-2 تایید (عالم )خیال متصل در فلسفه ی ملاصدرا
5-3اثبات (عالم )خیال صفت از دیدگاه ملا صدرا
5-3-1رفع اشکال صدور کثیراز واحد