» :: فرهنگ آل ای و توسعه دائرهالمعارف سیاسی ایران (دوره پهلوی اول) باب دهه های پایانی حکومت قاجار، یکی از موضوعات اساسی مناسبت بحث روشنفکران و نخبگان بررسی چرایی عقب ماندگی ایران و چگونگی پیشرفت و ترقی جامعه ایران بود. باب بحث علت توسعه نیافتگی فرهنگ سیاسی ایران یکی از تیرهای اتهام به سوی ایلات و عشایر نشانه می رفت که بیش از یک سوم جمعیت ایران را تشکیل داده و با غارت و ستیزه های مداوم ایلی و بی نظمی و تمرکزگریزی کشور را به انحطاط کشانده بودند. اینکه فرهنگ سیاسی ایران همواره از ویژگی هایی مانند: فردگرایی منفی، بدون اعتمادی، نهاد گریزی، درگذشت اجماع نظر، خویشاوندگرایی، هزارفامیلی، بی قانونی، ناامنی، بحران هویت ملی، و فرایند ناقص کشور – ملت سازی در رنج بوده است، به نظر ریشه در ساخت عشیره ای این سرزمین دارد. در دوران پهلوی آغاز تلاش شد تا با متمرکز کردن قدرتِ حکومت و جلوگیری از حرکات گریز از مرکز، که عمدتا متوجه عشایر ایران بود، تحول در نظام و فرهنگ سیاسی حاصل گردد.
» :: مشارکت مردم در قانون گذاری جمهوری اسلامی ایران انبازی مردم در رسم گذاری، عالیترین جلوهی حق حاکمیت مردم در تعیین سرنوشت زندگی سیاسی و اجتماعی خود است. امروزه این نوع مشارکت مردمی در اشعه دموکراسی غیرمستقیم و واگذاری حق مزبور به نمایندگان مردم در مجالس قانونگذاری و بر اساس اصل تفکیک قوا عمدتا به صورت غیرمستقیم و میانجیگری قوهی مقننه اعمال میشود. معالوصف هنوز بازهم امکان مشارکت مستقیم مردم در این فرآیند از طریق همهپرسی و شیوههای مشابه آن، البته به سمت صورت فرعی و استثنایی وجود دارد. مهمتر اینکه مشارکت مردم باب قانونگذاری به سمت صورت غیرمستقیم و از طریق عوامل اجتماعی موثر و تاثیرگذار در خور توجه و بحثانگیز است. جمهوری اسلامی ایران نیز حرف پذیرش نهادهای دموکراسی از این ساختار خارج نیست. اما لزوم برابرسازی قانونگذاری آن با موازین شرعی و تبعیت از نظام قانونگذاری اسلام، بر حدود و ثغور و نحوهی اعمال این موضوع تاثیر گذاشته و جلوههای خاص و عوامل اجتماعی ویژهای را مطرح کرده است که تا اندازهای با سایر نظامهای قانونگذاری تفاوت دارد.